Ik heb kortelings geleden een overzichtstabelletje gemaakt met alle courante T5/T8 lampformaten zodat je afhankelijk van de maten van je bak het best overeenstemmend T5 of T8 lampformaat kan kiezen:

(Edit: Nu ook het (nu nog) zeldzame T2-formaat toegevoegd)

Vermijdt indien mogelijk de specifieke Juwel lampformaten als je dimbare verlichting wenst (anders ook, al is het dan enkel wegens de veel hogere kostprijs van de specifieke Juwelformaat lampen t.o.v. standaardlampen).
Dimbare (analoge) 1-10V EVSA's worden door de bekende fabrikanten enkel gefabriceerd voor de standaard lampformaten.
Als je een specifiek Juwelformaat lichtarmatuur dimbaar wil maken moet je dus een compromis sluiten bij de keuze van het dimbaar EVSA gezien de Juwel lamplengtes/lampvermogens niet overeenstemmen met de standaardmaten.

Ter voorbeeld: Veronderstel dat je een bak bezit met de Juwel-specifieke 2x45W/T5/895mm lampen en je wil overstappen naar dimbare verlichting.
45W/T5/895mm is geen standaardmaat dus heb je de keuze uit een dimbaar EVSA voor 39W/T5/849mm lampen of een dimbaar EVSA voor 49W/T5/1449mm lampen.
In beide gevallen is de match niet perfect (en eigenlijk ook niet echt aan te raden), in het eerste geval krijgt de lamp niet genoeg stroom (verminderde lichtsterkte), in het tweede geval wordt de lamp overstuurd (oververhitting en verkorte levensduur tot gevolg).
Het is daarbij niet gegarandeerd dat de 45W lampen op een 39W of 49W EVSA sowieso normaal oplichten/ontsteken of zelfs betrouwbaar dimmen.

De meeste dimbare/niet dimbare EVSA's zijn (beperkt) 'intelligent' in die zin dat ze zelf de aangesloten lamp(en) kunnen 'herkennen' (binnen de op het EVSA aangegeven lampvermogens/lengtes, bvb. een Osram T5 Qti 35W/49W/80W/1449mm EVSA) zodat ze de juiste parameters voor ontsteekspanning/brandspanning/lampstroom voor de betreffende lamp kunnen instellen.

Dikwijls lees je op fora de vraag: 'Kan ik op een T5 35W/49W/80W/1449mm EVSA ook een 39W/T5 lamp aansluiten?' of: 'Kan ik op dit EVSA ook een 36W/T8/895mm lamp aansluiten?'
NEEN dus! (voor 39W/T5 en 36W/T8 bestaan er specifieke EVSA's)
Staat het gewenste type/lampformaat op het EVSA aangeduid: Ja, zoniet nee.
Simpel.

(Dimbare) EVSA's worden gefabriceerd door verschillende merken: Osram, Philips, Vossloh-Schwabe, HEP Group, Tridonic e.a.
Welke merken zijn beter/betrouwbaarder? Geen idee.
Vermijdt (de oudere types) EVSA's die slechts tot 3% (nu altijd 1%) kunnen dimmen
Door omstandigheden gebruik ik persoonlijk enkel de Osram QTi 'QuickTronic intelligent' (dimbare) EVSA's.

Een goedkope en betrouwbare bron voor dimbare EVSA's (ik heb zelf al vele Osram EVSA's bij hem aangekocht en ook vele leden van verschillende fora met succes doorgestuurd) is Ebayverkoper Geoff Allen in de UK (geoffro1955 op Ebay).
Zijn prijzen (zelfs verzendkosten inbegrepen) zijn onder de gangbare marktprijzen in NL/BE.
Geoff handelt ook (nog goedkoper) buiten Ebay om (gewoon een offerte via mail met het/de gewenste EVSA('s) aanvragen).
Indien op voorraad worden de EVSA's binnen de week thuisgeleverd.

Voorbeeld dimbaar EVSA voor 2 lampen bij Geoff: Osram Qti 2xT5 35/49/80W/1449mm dimbaar EVSA

Voor dimbare TL-verlichting heb je nodig:
- Natuurlijk de gewenste TL-lampen (T5 of T8) van de geschikte lengte/vermogen.
- Per lamp twee geschikte (spatwaterdichte T5 of T8) buisvoeten/fittingen.
- De voor de toegepaste lampen geschikte 1-10V analoog dimbare EVSA's (één per lamp indien apart dimbaar gewenst, 2-lamps EVSA's indien per twee tegelijk lampen dimbaar, of een combinatie hiervan (1-lamps + 2-lamps EVSA)).
- Stugge/éénaderige kableerdraad van 0.5 of 0.8mm voor de verbindingen tussen EVSA's, buisvoeten, dimspanningaansluitingen en 230V-netspanningsaansluiting.
- RVS schroefwerk ((zelftappende) schroeven, moertjes, rondellen), krimpconnectoren en waterdichte doorvoerwartels van de geschikte diameter.
- Een bestaand/bestaande om te vormen of volledig nieuw te bouwen armatuur/armaturen (kunststof of aluminium) waarin/waarop de lampen, buisvoeten, EVSA('s), interne kablage, 230V netaansluiting en stuurkabel gemonteerd worden.
- Eén of meerdere 3-aderige (2 fasen + aarding) netsnoeren met geaarde netstekker.
- Eén of meerdere soepele 2-aderige snoeren van de geschikte lengte voor de dim/stuurdraden van de armaturen naar de dimmermodule.
- Ten laatste een geschikte (1-of meerkanaals) 1-10V dimmer/stuurmodule (bvb. Pettronixs, Floramate of Profilux) voor aansluiting op de 1-10V stuur/dimdraden van de EVSA's (en een analoge of digitale schakelklok met de Pettronixs en de Floramate).

Voorafgaande waarschuwingen:
Vermits we hier met netspanningsvoerende onderdelen werken in een vochtig/natte omgeving kan ik maar niet zwaar genoeg waarschuwen voor het potentiëel gevaar voor elektrocutie/lekstroom bij on-professionele uitvoering van de kablage/verbindingen/aansluitingen!
Het hoeft niet moeilijk te zijn als de juiste tools/onderdelen/hulpstukken maar toegepast worden en er secuur gewerkt wordt.
Er dient altijd een geaard netsnoer gebruikt te worden (waarbij de aarding zowel met het EVSA als met het eventueel metalen armatuur dient verbonden te worden).
Het complete armatuur moet ten allen tijde spatwaterdicht te zijn en bestand tegen condensatie.

Te vermijden (en ik meen het!):
- Soepel (bvb. tweelingsnoer) snoer/draad voor de interne kablage in het armatuur (de klemaansluitingen van EVSA's/buisvoeten zijn specifiek voorzien voor gebruik met stugge/éénaderige kabel. Ook met de soldeerbout 'vertinde' meeraderige kabeluiteinden zijn niet goed te keuren).
- 'Lusterklemmen' voor interne verbindingen tussen de verschillende draden (lusterklemmen zijn enkel verantwoord indien de uiteinden van aanwezige soepele/meeraderige draden van adereindhulzen voorzien zijn/worden).

Tips:
- Vermijdt losse aangegoten buisvoeten met aansluitsnoeren ala Arcadia. Met dit systeem ben je verplicht de EVSA's buiten de lichtkap te monteren waardoor je al snel de opgegeven maximum kabellengtes voor de zogenaamde 'hete' (max 1.0m) en 'koude' (max 1.5m) aansluitingen tussen EVSA en aangesloten lampen overschrijdt (deze lengtes staan altijd aangeduid op het EVSA).
Naast het feit dat deze hete en koude kabels een ware AM-stoorzender vormen (opgewekte frekwenties tussen 40 en 120KHz!) die o.a. elektronische thermostaten en PH-meters/controllers danig in de war kunnen sturen storen ze mekaar ook nog onderling tussen meerdere EVSA's waardoor het dimgedrag, voornamelijk in lage dimstanden, onbetrouwbaar kan worden (flikkeren, niet-lineaire dimcurve).
- Vermijdt kunststoffen profielen ala Juwel als armatuur. EVSA's hebben een levensduur van ca. 50.000 uur indien de bedrijfstemperatuur niet boven 70-75°C uitkomt.
Een aluminium profiel werkt als koelvin voor het/de ingebouwde EVSA('s) om de overtollige warmteproductie kwijt te raken.

Bouw:
Persoonlijk bouw ik mijn lichtarmaturen uit een vierkant 40x40x2mm alu profiel dat ik bekom via een lokale alu handelaar (http://www.hobby-alu.be, ca. 10€ voor 1.20m profiel).
Het nadeel is natuurlijk dat de 4 lange zijden gesloten zijn waardoor toegang tot de interne kablage en montage van EVSA('s) ietwat bemoeilijkt wordt.
Een oplossing hiervoor is het gedeeltelijk wegzagen van één zijde zodat deze open wordt:

Dit kan gemakkelijk gedaan worden met een tafelcirkelzaag met instelbare zaagdiepte.
Van deze open zijde blijft dan enkel nog aan wederszijden een boordje van een 5-tal mm over waarop na volledige montage/kablage/test van het armatuur over de hele lengte een 40x2mm aluplaatje kan geschroefd en/of gekit worden als (verwijderbaar) deksel.
Het/de EVSA('s) kan/kunnen vervolgens omgekeerd aan de bovenzijde van het alu profiel bevestigd worden met verzonken 4mm RVS schroeven + moertjes en rondellen.

Eigenlijk zou een soort van driehoekig alu profiel nog beter voldoen maar mijn verregaande opzoekingen bij allerhande alu handelaars hebben tot nu toe niets opgeleverd behalve de standaardprofielen.
Voorbeeld van de toepassing van zo'n driehoekig profiel in een Tri-Star lichtarmatuur van Bresslein:

Met een driehoekig profiel wordt de rondstraling van de lampen minder 'gehinderd' door het profiel zelf omdat de buisvoeten onder een hoek van 45° staan.

Met een vierkant alu profiel ziet de plaatsing van lichtarmaturen in een lichtkap er als volgt uit (2-lamps, 3-lamps en 4-lamps configuratie, rechter zijaanzicht):






De verhoudingen in de afbeeldingen zijn niet specifiek correct en dienen enkel ter verduidelijking van de montage in de lichtkap (belangrijk is dat de lampen ongeveer evenredig verdeeld zijn over de diepte van de bak/lichtkap).
Gebruik van reflectoren op de lampen is sterk aangeraden om het stralingspatroon naar onder te verbeteren.

De spatwaterdichte buisvoeten die ik gebruik zijn deze van Ebayverkoper Xu-Zi-Wei (beschikbaar in T5 en T8 versie):

(linkje naar Ebay)
Deze kosten ca. 7€/paar, thuisgeleverd vanuit China, per bijkomend setje moet je ca. 0.70€ verzendkosten bijrekenen.
Deze buisvoeten klikken simpelweg in rechthoekige 18x25.5mm gaten die in het alu profiel op de geschikte tussenafstand (=buislengte) moeten aangebracht worden.
De afmetingen van deze gaten luisteren redelijk nauwkeurig opdat de buisvoeten perfect in de opening zouden klikken en niet onvrijwillig los kunnen komen.
Het boren/uitvijlen van de rechthoekige gaten is eigenlijk nog het lastigste karwei bij de bouw van het armatuur als je geen freestafel ter beschikking hebt.

Een andere optie zijn de duurdere (5.25€/stuk bij aquariaveldhuis) te schroeven buisvoeten zoals deze.
Naast twee 4mm boorgaten voor de bevestiging met RVS schroeven is er enkel een gleufje voor doorvoer van de bekabeling benodigd.

Let er op dat alle zaagsneden, boorgaten, openingen in het aluprofiel correct/proper ontbraamd/geschuurd/afgevijld worden om geen beschadiging aan de isolatie van de bekabeling te veroorzaken.

Interne bekabeling:
De bekabeling naar buisvoeten en EVSA's gebeurt imperatief met stugge/éénaderige 0.5mm of 0.8mm kableerdraad (de klemkontakten zijn specifiek hierop voorzien).
Het volstaat de kabeluiteinden vòòr het inklemmen te ontbloten over een afstand van 0.8 tot 1cm.
Kableerdraad is gewoon beschikbaar via de elektriciteitshandel (ik heb ooit een rol van 100m voor een 5-tal € op de kop kunnen tikken).

Ter voorbeeld, boven stugge éénaderige kabel, onder soepele meeraderige kabel:


Eveneens ter voorbeeld de aansluitschema's van Osram dimbare Quicktronic Intelligent 1-10V EVSA's (1-lamps, 2-lamps, 3-lamps en 4-lamps) zoals ze ook op de EVSA's zelf gedrukt staan:


Voor de verbinding van de stugge kableerdraad met de soepele dimkabel en de soepele netspanningskabel worden best krimpconnectoren toegepast:

Deze bestaan in verschillende kleuren, naargelang de doormeter van de aan te sluiten draden.
Deze krimpconnectoren worden met een krimptang aangebracht.
De goedkoopste (maar tevens de slechtste, ik kan deze alleen maar afraden) is deze krimptang:

Met deze krimptang moeten krimpconnectoren twee maal gekrompen worden (1x rond de ontblote ader en 1x rond de isolatie van de kabel).
De vorm van beide krimpbekken is halfrond waardoor de connectoren meer 'platgeperst' worden dan gekrompen.
De mechanische stevigheid van deze krimpverbinding laat ook dikwijls te wensen over.

Een goed model krimptang:

Met deze krimptang worden ader en isolatie in één keer gekrompen, de vorm van de krimpbekken is tevens helemaal verschillend.
De mechanische stevigheid van deze krimpverbinding is uitstekend.

De aardingsaansluiting van het/de EVSA('s) en de netkabel worden aan het aluprofiel via een verzonken 4mm RVS schroefje + moertje + rondellen bevestigd en krimpconnectoren met oogje:


Indien er gebruik gemaakt wordt van lusterklemmen:

moeten er adereindhulzen toegepast worden op de uiteinden van soepele kabeluiteinden:

Deze bestaan in vele diameters (voor 0.5, 0.75, 1.0, 1.5, 2.5mm² en hoger draad) en worden aangebracht met een adereindhulstang:


Voor de 230V netkabel kan best een 3x0.75mm² geaard computernetsnoer met een geaarde netstekker gebruikt worden.
De meesten hebben er wel ergens een paar ongebruikt liggen, enkel dient de vrouwelijke IEC-connector aan één zijde afgeknipt te worden en de isolatie verwijderd over een 8-10cm.
Voor de dim-of stuurkabel van het EVSA is een paar meter soepel en rond snoer met aders van ca. 0.5mm² ideaal (elektronicashop, een paar €).
Bij gebrek aan bovenstaande kabel kan ook rond verlichtingsnoer van 2x0.75mm² uit de bouwmarkt voor de dimkabel gebruikt worden.
Let er op dat de 1-10V dimingang van een EVSA gepolariseerd is (heeft een plus en een min), dus liefst aanduiden/noteren welke geleider van de dimkabel verbonden is met welke pool (+ of -) van de dimingang van het EVSA.
Indien de polariteit van de dimkabel omgekeerd wordt bij het verbinden aan de dimmermodule zal de dimfunctie niet werken (er kan in dit geval gelukkig niets defect).

Om de doorvoer van de netkabel en de dimkabel doorheen het aluprofiel waterdicht te houden en tevens een trekontlasting te bekomen maken we gebruik van plastieken wartels van de geschikte diameter (elektronicashop, ca. 1€/stuk):

De locatie van de wartels/kabels kan aan het uiteinde, zijdelings of onderaan het alu profiel gebeuren, afhankelijk van de lengte en de beschikbare ruimte in de bak.

Waarom rond snoer?
In een wartel zit een rubberen ring die samengedrukt wordt bij het aanspannen rond de kabel waardoor een hermetische afdichting verzekerd is.
Bij bvb. plat of tweelingsnoer is er derhalve grote kans dat de afdichting niet waterdicht is.

Verschillende diameters van wartels van Velleman

Rest alleen nog de open uiteinden van het alu profiel (spat)waterdicht af te sluiten.
Ik heb dit gedaan met twee stukjes alu L-profiel van de juiste afmetingen die met behulp van zelftappende RVS schroeven en een beetje siliconenkit tussen de naden op het armatuur bevestigd zijn.
In vele bouwmarkten zijn er kunststoffen doppen voor 40x40mm holle vierkante tafelpoten beschikbaar die naar het schijnt (volgens een lid van een ander forum) ook perfect passen op een 40x40x2mm profiel.

Testen van het armatuur:
Na al dit harde werk willen we natuurlijk weten of alles correct werkt.
Een dimbaar EVSA, bij niet aangesloten dimingang, werkt als een niet-dimbaar EVSA (vol aan of vol uit).
Bij het aansluiten van het armatuur op de netspanning moeten de lampen dus voluit op 100% branden.
Om te controleren of de dimingang/dimkabel werkt is het voldoende beide draden van de dimkabel kort te sluiten (aders tegen elkaar), de lampen moeten dan dimmen naar minimum lichtsterkte (1%).

Tip: Nieuwe TL lampen (onverschillig of het nu T5 of T8 betreft) moeten, voordat ze gedimd worden, eerst een 100-tal uur op 100% lichtsterkte 'ingebrand' worden (mag bvb. ook in 10 dagen van 10 uur belichting boven een aquarium).
Dit heeft te maken met de verdeling van het kwik (in de vorm van kwikdamp) over de gehele lengte van de buis voor een gelijkmatig oplichten (van fabriekswege is het kwik ingebracht in een kleine capsule aan één kant van de buis waar het wordt verdampt door de hitte van de gloeidraad tijdens gebruik).
Het niet opvolgen van de inbrandperiode heeft een verkorte levensduur van de lampen tot gevolg.

Ten laatste de (spijtig genoeg slechts enige) foto's van het dimbaar 2x54W/T5 zelfbouwarmatuur van mijn zoon (mijn allereerste, gebouwd begin 2010):






PS: Menigen zullen aanvoeren dat ik nogal doordram/overdrijf i.v.m. de betrouwbaarheid/veiligheid van de elektrische kablage en verbindingen maar ik blijf er bij dat apparaten met 230V netspanning, metalen onderdelen en water/vocht een potentiëel levensgevaarlijke cocktail vormen.
Ik heb in mijn leven teveel gevaarlijke elektrische doe-het-zelf klussen van anderen gezien waarbij de elektrische veiligheid onbestaand of kwasi onbestaand was (van netsnoeren met isolatietape aan elkaar verbonden tot tweelingsnoer rechtstreeks in de bepleistering bevestigd met nagels tussen de twee geleiders!).
Ik sta er dus op dat de elektrische veiligheid van een zelfbouwapparaat op hetzelfde niveau staat als deze van een zelfde commerciëel apparaat.

Conclusie: Elk handig knutselaar die geen twee linkerhanden heeft is in staat met bovenstaande informatie een dimbaar en veilig lichtarmatuur te bouwen voor een fractie van de prijs van commerciële armaturen.
Het is tevens geen schande om beroep te doen op familie/kennissen/buren voor hulp bij bepaalde handelingen of om het geschikte gereedschap (tangen, cirkelzaagtafel, (kolom)boormachine) te lenen/gebruiken (gelukkig bezit ik alle benodigde gereedschap, op een freestafel na ;)).

Het laatste lichtarmatuur (van 3 in totaal) dat ik gebouwd heb is volledig afgewerkt in een 6-tal uur.
Het gros van de overige benodigde tijd (verspreid over meerdere dagen) is het vele heen-en-weer rijden naar de diverse leveranciers/winkels om alle benodigde materialen/onderdelen bij elkaar te sprokkelen.

Prachtig artikel!

Ik vind het ook uitermate interessant!
Zou het wel leuk vinden mochten we eens binnenin de bekabeling mogen afkijken
Bedankt alvast voor de reeds volledig uiteen gedane uitleg!

veilgheid vind ik niet overdreven hoor
het probleem van die vierkante profielen tov driehoekige profielen kan je oplossen door de lampen te monteren op twee haakse zijden ipv op de tegenovergestelde zijden en het profiel gewoon 45° te kantelen voor de montage,montage van het profiel is iets moeilijker maar daar vind je makkelijk een oplossing voor
kan hier door een moderator een sticky van gemaakt worden zodat we dit altijd snel terugvinden?

Dit is voor 90% mijn eerste ontwerp, ik ben echter overgegaan op de losse doppen van arcadia en heb de evsa's buiten het aquarium gelegd. Dit omdat ik het warmte afgevend vermogen van de aluminium koker een beetje overroepen vond. Ik kreeg bovnedien moeite om het aquarium te koelen tijdens de warme dagen.
Nu liggen de evsa's tegen de zijkant van het aquarium en blijven de draadlengtes nog juist binnen de aanvaardbare limieten. Het aquarium is tot nu toe goed op temperatuur te houden. Door de evsa's net buiten het aquarium te houden werd de constructie ook iets eenvoudiger, het is nu gewoon een kwestie van de gesloten kabel buiten het aquarium te krijgen met een anti drip voor de evsa en kan het wartel verhaal vervangen door pvc kabel doorvoeren. Bovendien geen risico meer op condens in de koker. Ik was persoonlijk niet zo gelukkig met die open contacten op de evsa en potentieel condens in een metalen profiel wat je dagelijks kan raken.

sorry voor het iets negatiever begin maar het blijft een zeer goed artikel met een gezonde aandacht voor de veiligheid.
en die tafelpootdoppen passen dus perfect, heb ik ook gebruikt op de koppen.

als je de T5 HO gebruikt bij die arcadia doppen heb je na verloop van tijd gebarsten arcadia doppen deze kunnen de hitte van HO lampen niet verdragen voor langere tijd

@Rik, daar heb ik geen last van, ze zitten nu 1,5 jaar met HO 80W. De lampen gaan wel maximaal maar tot 70% vermogen. Wat ik wel heb gezien is dat de rubberen ring een aftekening geeft op de lamp en neiging tot een beetje plakken geeft. Uit voorzorg heb ik deze afgelopen maand tijdens de lampwissel vervangen door een viton exemplaar. Viton is eigenlijk olie bestendig maar de ervaring leert dat zijn temperatuursbestendigheid ook van de betere is.

Ik ben het 100% eens met je.
Blijft wel dat de meeste hobbyisten die zelden of nooit met netspanning en bekabeling te maken hebben al snel fier zijn als ze iets werkend in mekaar geflanst/hersteld hebben met enkele stukjes tweelingsnoer en een paar lusterklemmen...
Geen kritiek op deze hobbyisten, het is simpelweg onwetendheid over de mogelijk toe te passen technieken/materialen en niet minder de theorie (aarding, kruipafstanden, enkele/dubbele elektrische isolatie, trekontlasting).

Ik ben afgestudeerd in 1976 met diploma's voor elektriciteit, elektronica en nucleaire fysica.
Als ik, met mijn actuele kennis/ervaring, mijn eigen 'bouwsels' van een 10-tal jaar en langer geleden kritisch bekijk zie ik ook 'zware' elektrische veiligheidsproblemen.
Een mens is nooit te oud om (bij) te leren.

Alhoewel ik erg sta op het voorzien van een deugdelijke aarding van het zelfbouwarmatuur weet ik goed genoeg dat ca. 90% of meer van alle woningen (huizen/appartementen) van vòòr (dacht ik) 1982 in België niet eens voorzien zijn van geaarde stopkontakten (behalve meestal keuken en badkamer/douche) en aardlekschakelaars/differentiëelschakelaars waardoor in dit geval het nut van de aarding op het armatuur spijtig genoeg tot nul herleid wordt...

Dat is inderdaad een mooi idee, ben nu aan het brainstormen over mogelijke praktische uitwerkingen van de montage...

Een andere mogelijkheid zijn deze dubbele spatwaterdichte T5 buisvoeten onder een hoek van 45°: Klik.
Het enige nadeel is misschien de totale hoogte van profiel + dubbele buisvoet (de meeste lichtkappen hebben een beperkte hoogte van 8-10cm en je wil toch een veilige afstand (minimum 4-5cm) tussen buisvoeten/lampen en het wateroppervlak).

Kritiek is altijd welkom, wel moet hij in mijn ogen onderbouwd zijn.

Onderschat het koelend vermogen van een metalen armatuur niet.
Een aluprofiel van een meter lang op 40x40mm heeft al snel 160cm² koelingsoppervlak om de paar Watt aan gedissipeerd vermogen in een EVSA te kunnen wegwerken.

Het lichtrendement van een doorsnee TL-lamp is echter slechts ca. 65-75%, d.w.z. dat er per 100W opgenomen vermogen ca. 25-35W aan warmte afgegeven wordt door de lamp(en) zelf (al eens je vingers op een paar uur werkende TL-lamp gelegd?), de paar Watt warmteafgifte van een EVSA is hiernaast te verwaarlozen.
Dit is niet waar bij een conventioneel VSA (koperen spoel rond een weekijzeren kern) + starter waar het verliesvermogen 3-4 keer hoger ligt dan van een EVSA (een VSA kan in bedrijf tot gemakkelijk 90°C en meer oplopen).

Tot de introductie van mijn 2x39W/T5 dimbaar armatuur ca. 1.5 jaar geleden werkte ik met een plastieken armatuur met 2x30W/T8 lampen via 4x0.75mm² kabels tussen lampen en externe VSA's/starters (de lengte van de lampkabels tussen lampen en VSA/starter heeft geen echte invloed vermits het de 50Hz netfrekwentie betreft).
Tijdens extreem warme zomerdagen liep de temperatuur in de woonkamer op tot 26-27°C en derhalve tot 29-30°C in mijn bak (normaal 25°C).
Nu, met 2x39W/T5 en intern EVSA, blijven de watertemperaturen identiek bij identiek warme zomerdagen (ca. +3°C).

De goedkoopste oplossing om de watertemperatuur in de hand te houden bij warm zomerweer is de lichtkap gedeeltelijk te openen (in mijn geval ca. 30% van de bakoppervlakte).
Dit geeft mij een watertemperatuursverlaging van zo'n 2°C zonder overmatig verlies door verdamping (ca. 1-2l/dag).
Heel in het begin van een herstart van de bak (2001) had ik een (vertraagde) 12V/80mm ventilator voorzien in de lichtkap om de watertemperatuur op echt warme zomerdagen in de hand te kunnen houden.
Na een paar dagen hield ik het voor gezien: Met de ventilator in werking had ik 4-5l waterverlies per dag door verdamping (dat ik dagelijks weer met osmosewater moest aanvullen).
Let op: De meeste aquarianen denken dat de 'frisse' aangevoerde lucht van een ventilator het water afkoelt.
Niets is minder waar: Het is enkel de verhoogde verdamping van het water door de geforceerde luchtstroom dat de afkoeling teweegbrengt.

Een ander gegeven is de optimale omgevingstemperatuur van T5/T8 lampen tijdens gebruik.
De optimale omgevingstemperatuur is de omgevingstemperatuur waarbij de lamp haar maximale lichtrendement/lichtopbrengst geeft, voor T8 is dit 25°C, voor T5 35°C.
De luchttemperatuur in een gesloten aquariumlichtkap draait inderdaad rond de 35°C (uit nieuwsgierigheid zelf ook eens gemeten in verschillende lichtkappen) waaruit volgt dat wij 'onze' T8 verlichting i.i.g. in niet-ideale condities gebruiken.

Over LEDverlichting als (volwaardige) nevenoplossing voor TL/HQI-verlichting wil ik het even niet hebben.
Er doen véél te véél fabels de ronde betreffende de te verwachten levensduur, elektrisch/optisch rendement, warmteafgifte, stralingspatroon, lichtkleur, voeding van LEDs en LEDverlichting dat ik mij actueel onthoud van elke verdere discussie zonder 100% onderbouwde informatie te kunnen geven.

80W/HO is actueel de grootste buislengte in T5 (1449mm).
Met extern gemonteerde EVSA's wordt het dan toch erg nipt om de max 1.0m/1.5m lengte voor de hete/koude aansluitingen tussen lamp(en) en EVSA('s) te respecteren.

Het verhaaltje klinkt wel theoretisch mooi en ongetwijfeld waar maar mijn assortiment diploma's is meer gericht op goedkope praktische en direct werkende oplossingen (hier wordt ik toch voor betaald). Door de evsa's uit de kokers te halen en langs het aquarium te hangen met 2m kabel, als practicus heb ik het voordeel om af te wijken van theoretische (commerciële garanties) voorstellen, heb ik nu kokers die nog met mijn handen kan vast nemen, ervoor was dit niet mogelijk. Een mogelijk uitleg heb je zelf reeds gegeven, de lampen produceren meer warmte dan de evsa. De ingestoken evsa moet zijn warmte dan kwijt aan een oppervlak dat aan weers zijden wordt opgewarmd door TL's. Als ik nu kijk op de lucht temperatuur in de lichtkap dan is deze maar 2 graden hoger dan het aquariumwater (25°) ervoor was dit tot 5 graden. Met 27° omgevingstemperatuur is mijn licht opbrengst wel niet optimaal t.o.v. 35° maar ze is wel constant.
Qua flikkering van de lampen:
op een cyclus van 120min van 70% naar 0% was het de laatste 5 min kans op disco, met de iets langere kabel is hier geen verandering in gekomen. Het simpel knippen van de laagste spanning is effectief en visueel zeer aanvaardbaar.
Qua veilig heid ben ik winnaar met de evsa's buiten de bak en gegoten doppen. Het enige waar ik een verbetering zou willen is in de dop-lampverbinding, dit is nu maar 1 o-ring, hier zag ik liever een dubbele afscherming.

Ik heb een vraag over dimare VSA's.

Ik heb een Juwel Vision 180 ltr met 2 35 watt buizen, volgens de tabel bovenin het forum zijn dat HO buizen.

Welke VSA moet ik nu hebben een VSA 35 watt/HO bestaat niet, wel een 35 watt/HE.

Ik heb Osram al gecontact en die zegt zonder dat zij dat onderbouwd kunnen adviseren QTi 1x35/49/80 DIM. Die is dus geschikt voor 35 watt/HE en 49/80 watt HO. Gaat dat wel werken met 35 watt HO buizen.

Kan iemand mij licht ( ) in de duisternis geven.

Nou als goed is ben ik eruit (veel googelen en vragen links en recht stellen), er bestaat zover ik nu kan nagaan geen VSA voor een 35 watt HO tl buis.

Wat ik nu ga doen is de huidige lichtbak leeg halen en via Arcadia snoerset 39 watt HO buizen plaatsen daar is wel een passende VSA voor. En als het goed is moet het straks allemaal net gaan passen.

Ik zal jullie de komende tijd van mijn knutsel activiteiten op de hoogte houden, misschien kan een ander daar ook weer zijn voordeel van hebben.

Ik heb nog wel een andere vraag welke kleur buizen kan ik het beste toe gaan passen, nu ik om ga naar 39 watt heb ik veel meer keus.

Ik heb nu en straks 2 buizen, de een zegt kleur 840 met 830, de ander zegt 865 met 830.

Wie kan mij nog advies geven (ik zal hierover ook een nieuwe topic starten).

Waarom twijfel je aan de werking van de QTi 1x35/49/80 DIM. Deze is gemaakt door osram zodat je als gebruiker kan kiezen tussen HE of HO. De i staat voor inteligent, De evsa regelt zelf.

L²

Omdat op de VSA staat gedrukt geschikt voor;

1 x 35 watt HE
1 x 49 watt HO
1 x 80 watt DL

De inteligentie zit em in de bovengenoemde 3 smaken!!

Misschien bedoelen ze gewoon alles maar is wat ongelukkig geschreven. Ofwel ik ben al 2 jaar fout bezig, ik gebruik hem voor 80W HO en HE, geen enkel probleem.

L²

een TL lamp kan ook branden op een EVSA die er eigenlijk niet voor geschikt is, je merkt niet meteen iets van verschil maar de lamp is dan niet optimaal gebruikt, kan zijn dat ze minder licht geeft,kan zijn dat ze rapper stuk gaat
Ik heb bij wijze van testje ooit eens een TLD 58 W aangesloten op een EVSA van 100 W . De lamp brandde goed, héél goed,gaf véél licht maar werd héééél warm.....
Ik heb het niet geriskeerd om ze lang te laten branden. Ben geen kamikazepiloot.